mgr Elżbieta Rajkowska-Labon,
mgr Jolanta Szamotulska,
mgr Wojciech Zaręba
Zakład Fizjoterapii
Równowaga jest jedną z funkcji fizjologicznych należących do układu kontroli ruchu. Jest istotnym elementem budowania właściwych reakcji odruchowych na zmianę położenia ciała w przestrzeni przy udziale kontroli wzroku, układu przedsionkowego i sensomotorycznego. Optymalny poziom równowagi zabezpiecza przed niekontrolowanymi upadkami, urazami a odtworzenie kontroli sensomotorycznej w wyniku jej utraty, np. w dysfunkcjach narządu ruchu, pozwala na odzyskanie pełnej sprawności funkcjonalnej. W procesie rehabilitacji trening równoważny ma istotne znaczenie w przywracaniu prawidłowych obciążeń osiowych i budowaniu nowej kontroli dynamicznej stawów, co chroni przed wtórnymi zmianami zwyrodnieniowymi.
Rozwój techniki umożliwił wprowadzenie aparatów i urządzeń znajdujących bezpośrednie zastosowanie w procesie rehabilitacji. Coraz częściej w placówkach medycznych znajdują zastosowanie platformy do badania i treningu równowagi oraz sił reakcji podłoża, min. w oparciu o nowoczesne systemy zastępczego sprzężenia zwrotnego (biofeedback’u). Platformy dynamograficzne i stabilometryczne pozwalają na obiektywizację pomiarów związanych z oceną równowagi wyjściowej, umożliwiają planowanie treningu celowanego oraz dokumentowanie bieżących i odległych wyników usprawniania. Podczas treningu równowagi podkreśla się znaczenie odruchowej aktywacji, dynamicznej stabilizacji, kontroli posturalnej a także skoordynowanych wzorców ruchowych całego ciała monitorowanych i zapisywanych komputerowo.